خودشیفتگی، یک خصیصه روانی یا یک بیماری سخت!

خودشیفتگی چیست؟

تعریف لغت خود شیفته ترجمه لغت Narcissism (نارسیسیسم) است که از یک افسانه یونانی گرفته شده است. در این افسانه مرد جوانی به نام نارسیوس عاشق عکس خود که در آب افتاده بود شد. و وقتی به آب پرید تا آن را که فکر می‌کرد حوری دریایی است بگیرد، غرق شد.

بعد‌ها با استعمال عمومی، این اصطلاح در روان‌شناسی برای توصیف طبقه‌ای از اختلالات شخصیت مورد استفاده قرار گرفت. نارسیسیسم افراطی براساس خصیصه‌های روانی و شخصیتی در عشق بیش از اندازه به خود و خودشیفتگی بی حد و حصر شناسایی می‌شود. این اختلال از جمله انواع اختلال شخصیت است که از سنین نوجوانی یا اوایل جوانی آغاز می‌شود و اغلب به صورت پایدار در سراسر عمر انسان وجود دارد.

تفاوت بیماری خودشیفتگی با دوست داشتن خود:

فروید عقیده داشت که بسیاری از خصیصه‌های خودشیفتگی با بشر به دنیا می‌آیند و او نخستین کسی بود که خودشیفتگی را با روانکاوی توضیح داد. آندرو موریسون نیز ادعا کرد، در دوران بزرگسالی، میزان مفیدی از خودشیفتگی در افراد وجود دارد و یا به وجود می‌آید که آنها را قادر می‌سازد تا در رابطه برقرار کردن با دیگران فردیت خود را نیز در نظر بگیرند. در واقع نارسیسیسم در فرهنگ روان‌شناسی و روان‌پزشکی با تعابیر و معانی متعددی به کار رفته است. این تعابیر با یکدیگر متفاوت است. برخی اوقات ممکن است به عنوان اختلال و گاهی نیز یک مولفه طبیعی باشد.

باید به این نکته هم توجه کرد که شخصیت هر فرد می‌تواند متغیرهای خصوصیتی خاص خود را داشته باشد؛ یعنی شخصیت یک فرد می‌تواند خصوصیت‌های وابسته، وسواسی، پارانویید (شکاک) و یا خودشیفته داشته باشد که به‌عنوان صفت شخصیتی وی محسوب می‌شود و بیماری به شمار نمی‌رود. شدت صفت‌های شخصیتی از اختلالات شخصیتی کمتر است و موجب ناسازگاری جدی برای فرد نمی‌شود.

 

خصوصیت افراد خوشیفته چیست؟

1. این افراد به شدت نیاز به تایید شدن از طرف دیگران دارند و در صورتی که موفقیت‌های فرد نتواند این شرایط را برای وی فراهم کند، بسیار آسیب‌پذیر می‌شود و احتمال افسردگی در وی افزایش می‌یابد.
2. چنین افرادی در نگاه اول دارای عزت نفس و اعتماد به نفس زیادی هستند ولی بعد از مدتی، متوجه خواهید شد که عکس آن حقیقت دارد و از عدم اعتماد به نفس رنج می‌برند.
3. تظاهر به قدرت در این افراد از حس بی‌اعتمادی و عدم امنیت کافی نشات می‌گیرد.
4. سعی می‌کنند که حسادت دیگران را برانگیزند ولی در واقع خودشان به دیگران رشک می‌ورزند.
5. افراد با بیماری خودشیفتگی طاقت ندارند مورد انتقاد واقع شوند.
6. وقتی دچار اشتباه و لغزش می‌شوند، بهانه تراشی می‌کنند و مسئولیت کارش را برعهده نمی‌گیرند.
7. خود را یک راهبر بالفطره می‌دانند که قادر است برای دیگران تعیین تکلیف کنند.
8. خوب گوش نمی‌دهند و معمولا سخن دیگران را قطع می‌کنند.
9. رابطه برای آنان جاده یک طرفه است.
10. افراد دچار بیماری خودشیفتگی، خودمحور و خودبین هستند.
11. در مورد استعدادها و موفقیت‌های خود اغراق می‌کنند.
12. نسبت به نقد، توهین یا شکست حساسیت شدید دارند و در چنین شرایطی احتمالا با خشم، خجالت و یا با تحقیر کردن واکنش نشان می‌دهند.
13. خیلی تند و سریع تغییر رفتار می‌دهند.
14. احساسات دیگران را جدی نمی گیرند.
15. هرطور که شده می‌خواهد پیروز شوند.
16. درباره قدرت، ثروت و موفقیت بی‌انتها خیالبافی می‌کنند.
17. و ...

علت بیماری خودشیفتگی چیست؟

علت دقیق اختلال شخصیت خودشیفته ناشناخته است. با این وجود بسیاری از متخصصان بهداشت روانی بر این باورند که این اختلال نتیجه ترکیبی از عوامل، شامل آسیب پذیری بیولوژیکی، تعاملات اجتماعی و عوامل روانی است.

بعضی از محققان معتقدند که اختلال شخصیت خودشیفته ممکن است نتیجه تربیت فرد در کودکی باشد. نازپروردگی و اصرار والدین به اینکه فرزندشان بااستعداد و یا خاص است، می‌تواند به رشد خودشیفتگی بیانجامد.کودکانی که مورد بی توجهی یا آزارواذیت واقع شده باشند، بطور غریزی خودمحوری را برای بقا انتخاب می‌کنند. آنها فکر می‌کنند که تنها خودشان باید از خودشان مراقبت کنند و نه هیچ کس دیگر. بنابراین شاید خودشیفتگی نتیجه غفلت و یا سواستفاده و آسیب روحی تحمیل‌شده به کودک توسط والدین و یا دیگر افراد تاثیرگذار بر کودک باشد.

روش درمان خودشیفتگی:

1. روان درمانی اختلال شخصیت خود شیفته بی‌‌‌نهایت مشکل است. چون برای پیشرفت درمان این افراد باید دست از تمایلات خود شیفتگی بردارند تا بتوانند با درمانگر رابطه برقرار نمایند. و این مستلزم بینش و آگاهی بیمار نسبت به رفتار وتفکر خود است. این بینش در اصل وجود ندارد و اگر هم به مشکل خود بینش پیدا کنند به دنبال آن تصویر متلاشی شده خود باعث می‌شود که دوباره رفتار و تفکر خود بزرگ بینی را در پیش بگیرند.
2. دارو درمانی همراه با روان درمانی استفاده از ضد افسردگی‌ها و کربنات لیتیوم برای تحمل بهتر احساس طرد شدن و نوسانات خلقی مفید است.

---