مضرات و مزایای مصرف زیاد کافئین چیست؟

تاثیر کافئین بر روی بدن

کافئین به میزان زیادی باعث افزایش تجمع سروتونین مغز می شود و به همین دلیل است که با کم شدن حالت خواب آلودگی ارتباط دارد.کافئین همچنین باعث تحریک تولید گرما در بدن می شود .مقدار کافئین موجود در در یک فنجان قهوه برای مدت یک تا دو ساعت سرعت سوخت و ساز بدن را به میزان کمی افزایش می دهد.

به یاد داشته باشید کافئین به تدریج اعتیادآور است. بدن خود را با حضور آن سازگار می کند .عدم مصرف ناگهانی بعد از استفاده طولانی مدت (حتی در حد اعتدال )،کاهش از مقدار زیاد به مقدار کم و یا جایگزین کردن با فرآورده های بدون کافئین ،باعث بروز علائمی مانند سردرد ،خواب آلودگی و خستگی می شود.سردرد ناشی از ترک کافئین به قدری رایج است که بسیاری از داروهای سردرد که حاوی کافئین هستند باعث از بین رفتن این درد نمی شوند.

اما در خصوص میزان مجاز مصرف کافئین باید گفت که میزان مصرف مجاز در افراد مختلف متفاوت است. افراد جوان بیش از افراد مسن قادر به تحمل آن هستند و مصرف کافئین به هنگام صبح به میزان کمتری احتمال ایجاد اختلال در خواب دارد تا آنکه شب هنگام خواب مصرف شود.

مصرف زیاد کافئین چه عوارضی‌ دارد؟

کافئین خالص ، شبیه به پودری سفید و ابریشمی است و حالت سوزنی دارد و دارای طعمی تلخ وبی بو است، همچنین به سهولت در آب گرم حل می شود و در حرارتی معادل 460 درجه فارنهایت ، ذوب شده، و به حالت مایع درمی آید. کافئین در طول روز به شکل های گوناگون مانند قهوه، برخی از نوشابه های گازدار وبسیاری از انواع شکلات مورد مصرف قرار می گیرد و در کودکان بیشتر ایجاد ناآرامی وبی خوابی می کند. خردسالانی که مواد کافئین دار مصرف می کنند چنانچه روزی از مصرف آن خودداری کنند ، امکان دارد بعضی از علائم ترک اعتیاد مانند بیخوابی، ناآرامی، احساس خستگی، کم اشتهایی و گریه زیاد بر آن ها عارض شود.

تأثیر کافئین بر اندام بدن

واکنش های متفاوت بدن در برابر کافئین ، به آستانه تحمل افراد بستگی دارد اما به طور کلی تأثیر آن ها را می توان چنین بیان کرد:

1. فشار خون: کافئین ، فشار خون را افزایش می دهد. اگر کسی 250 میلی گرم قهوه مصرف کند، فشار خونش در یک ساعت ، 10 میلی متر بالا می رود.
2. قلب: پس از مصرف قهوه، ضربان قلب کاهش می یابد اما پس از مدتی بر تعداد آن افزوده می شود و تا هنگامی که کافئین از بدن خارج نشده باشد به همان صورت باقی می ماند. چنانچه میزان کافئین مصرفی ، بالا باشد نه فقط تپش قلب ایجاد می کند بلکه حالت (Fibrilation) یعنی حرکت نامنظم ماهیچه های قلب نیز پدید می آید که گاه ممکن است منجر به مرگ شود. بر اساس آمارهای به دست آمده، نوشیدن بیش از 5 فنجان قهوه در روز ، احتمال سکته قلبی را افزایش می دهد.
3. هورمون ها: کافئین بر تولید برخی از هورمون های بدن می افزاید، مانند : اپی نفرین( Epinephrine) که منقبض کننده عروق است ، نوراپی نفرین ( Norepinephrine) که بر میزان فشار خون می افزاید، رنین ( Renin) که به علت کم خونی کلیه ها و بر اثر کاهش فشار نبض در سرخرگ کلیوی ، از کلیه ها ترشح می شود و پس از فعل و انفعالاتی ، باعث فشار خون می گردد و کاتکولامین ( Catecholamine) که باعث تحریک اعصاب قلب شده و حرارت بدن را افزایش می دهد.
4. معده: کافئین بر ترشح اسید معده و میزان پپسین ( Pepsin) که نوعی آنزیم معدی است می افزاید.
5. خانم های باردار: کافئین باعث زایمان زودرس می شود و ممکن است در نوزادان ناراحتی ایجاد کند. در صورتی که مادری دو فنجان قهوه تند بنوشد و سپس به نوزاد خود شیر بدهد چون بخشی از کافئین ، همراه شیر مادر وارد بدن نوزاد می شود ، امکان دارد عوارضی همچون ناآرامی، لرزش دست ها، پاها و لب ها، سفت یا شل شدن عضلات و ماهیچه های بدن، بی خوابی، جیغ زدن، حساسیت نشان دادن به صدا، به گونه ای که با کمترین صدایی کودک از خواب می پرد را در نوزاد به وجود آورد.  از این رو به مادرانی که فرزند خود را شیر می دهند توصیه می شود که از مصرف قهوه یا مواد کافئین دار پرهیز کنند.
6. مغز و اعصاب: تأثیر کافئین بر مغز و اعصاب، می تواند به پیدایش عوارضی همچون اضطراب، هیجان، ناآرامی، فراموشی و افسردگی منجر شود. کسانی که گرفتار عارضه افسردگی هستند ، نباید بیش از یک گرم کافئین در روز مصرف کنند ؛ زیرا سبب شدت یافتن افسردگی آن ها می شود.
7. خون: کافئین باعث می شود که مقدار قابل ملاحظه ای از سدیم و پتاسیم بدن از طریق کلیه ها دفع شود، همچنین مقدار مصرف قند را نیز کاهش می دهد که نتیجه آن ، افزایش قند خون خواهد بود.
8. لاغری: کافئین میزان سوخت و ساز بدن را بالا می برد و در نتیجه مصرف کالری نیز افزایش پیدا می کند. برای مثال ، چنان چه کسی یک فنجان قهوه حاوی 100 میلی گرم کافئین بنوشد میزان متابولیسم بدن وی تا 4 درصد افزوده شده و درنتیجه باعث لاغری او می شود.

عوارض جانبی مصرف زیاد کافئین

1. نوسانات خلق و خو
2. بی خوابی
3. عدم توانایی در تمرکز کردن
4. خستگی مفرط
5. ناراحتی‌های گوارشی(اسهال یا یبوست (به خاطر از دست دادن آب بدن
6. سردرد
7. تهوع و کاهش اشتها
8. بی قراری
9. عصبانیت فوق العاده و وحشت
10. پرش پلک

آقایانی که قهوه مصرف می‌کنند عملکرد جنسی بهتری دارند

نتایج پژوهشی که در دانشگاه تگزاس ایالات متحده آمریکا انجام شده و در ماه می 2015 به چاپ رسیده است، آقایانی که روزانه یک تا دو فنجان قهوه می‌نوشند کمتر در معرض اختلالات نعوظی قرار می‌گیرند. به عقیده این متخصصان این خطر متناسب با میزان مصرف می‌تواند تا 40 درصد کاهش پیدا کند. متخصصان بر این عقیده هستند که قهوه باعث بروز مجموعه‌ای از واکنش‌ها می‌شود که عروق خونی موجود در آلت تناسلی مردانه را گشادتر می‌کند. این مسئله نیز به گردش خون مناسب در این عضو منجر شده و نعوظ بهتری ایجاد می‌شود.

---